Koemelkallergie bij baby's

De vraag naar geitenmelk neemt in Nederland gestaag toe, maar in grote delen van de wereld wordt geitenmelk van oudsher al meer gedronken dan bijvoorbeeld koemelk. Geitenmelk staat bekend als een zachte melk; het is rijk aan vitamines en mineralen, en mild van smaak. Door de unieke vet- en eiwitsamenstelling van geitenmelk vormt zich een zachte voedselmassa in de maag die snel verteerd en eenvoudig kan worden opgenomen.

Ontstaan klachten

De verschillende soorten klachten van koemelkallergie ontstaan bij de meeste baby's wanneer wordt overgegaan van borstvoeding geven naar flesvoeding.* Heel soms komt het voor dat je kindje al klachten krijgt wanneer jij als moeder koemelk drinkt en je kindje dit binnenkrijgt via de borstvoeding. Klachten treden altijd op na het drinken van koemelk.

Juist omdat de klachten bij koemelkallergie zo aspecifiek zijn, wordt het soms niet direct herkend. Wanneer je het vermoeden hebt dat je kindje een koemelkallergie heeft is het verstandig om naar je huisarts te gaan. Bovenstaande symptomen kunnen namelijk ook op andere ziektes of kwaaltjes wijzen.

Is geitenmelk een alternatief bij koemelkallergie?

Bij een babyvoeding op basis van geitenmelk wordt vaak gedacht dat het een alternatief is voor baby’s met een koemelkallergie. Gek genoeg is dit juist de enige groep waarvoor een babyvoeding op basis van geitenmelk geen geschikt alternatief is. Voor het beste alternatief voor zuigelingenvoeding bij een koemelkallergie kun je in gesprek gaan met je kinderarts of consultatiebureau.

Bij een medisch vastgestelde koemelkallergie krijgt een baby een allergische reactie op de eiwitten in koemelk. Helaas geldt ook voor geitenmelk dat er ondanks de relatief lage hoeveelheid αS1-caseine, er toch nog te veel overeenkomsten in de eiwitstructuur bestaan met koemelk. Hierdoor is er een verhoogd risico op een kruisreactie. Om deze reden is flesvoeding op basis van geitenmelk geen geschikt alternatief voor zuigelingen met een koemelkallergie en wordt aangeraden in overleg met de arts een geschikte voeding te kiezen.

Een medisch vastgestelde koemelkallergie is de meest voorkomende voedselallergie bij baby's en jonge kinderen (tussen 2% en 5% van de baby's en jonge kinderen [1]). Er bestaat een grotere groep geen allergische reacties krijgt, maar het toch niet goed doet op koemelk. Deze groep kan koemelk intolerant genoemd worden en heeft vaak klachten als krampjes, verstopping, milde eczeem, etc.

Wanneer kies je voor geitenmelk?

Het verteringsstelsel van kleintjes is in de eerste levensjaar nog volop in ontwikkeling. Voor een gezonde groei is het belangrijk dat voedingsstoffen goed en makkelijk door het lichaam worden opgenomen.

Sommige baby’s en peuters hebben moeite met het verdragen van koemelk (producten) en kunnen hierdoor milde klachten hebben zoals eczeem, luieruitslag, verstopping en/of krampjes. Indien zij geen medisch bewezen koemelkallergie hebben, dan kan het zijn dat deze kleintjes intolerant zijn voor koemelk.

Door een koemelkvrij dieet te proberen kan je erachter komen of deze klachten daardoor verdwijnen. Dit is de speciale kunstvoeding, waarbij het koemelkeiwit in stukjes is geknipt. Het afweersysteem en de darmen van je baby herkennen het koemelkeiwit dan niet meer, waardoor de allergische reactie uitblijft.

Als je nadenkt over een babyvoeding op basis van geitenmelk omdat je kleintje moeite heeft met het verdragen van koemelk, dan is het verstandig om dit eerst met je huisarts of consultatiearts te bespreken. Zij kunnen het beste inschatten of geitenmelk een geschikt alternatief is.

Bijvoeding

Kinderen met een allergie voor koemelk beginnen net als andere kinderen tussen 4 en 6 maanden met de eerste kleine stukjes fruit- of groentehapjes of brood. Dit is namelijk belangrijk voor de ontwikkeling van het afweersysteem.

Klachten bij koemelkallergie

Koemelkallergie kan net als andere vormen van voedselallergie veel verschillende klachten veroorzaken. Het lastige bij koemelkallergie is dat er geen enkel symptoom typisch is voor deze aandoening. Het is vaak een combinatie van verschillende klachten die doet denken aan een koemelkallergie. Kinderen met een koemelkallergie hebben namelijk altijd meerdere klachten. Heeft je baby bijvoorbeeld alleen last van eczeem, dan wordt dit meestal niet veroorzaakt door een koemelkallergie.

De aard en de ernst van de klachten kunnen bij koemelkallergie erg verschillen. Meestal treden verschillende klachten tegelijkertijd op, maar soms kunnen ook afzonderlijke klachten optreden.

De klachten zijn onder te verdelen in 4 groepen:

• Huidklachten, zoals jeuk, eczeem en netelroos (ook wel galbulten genoemd).
• Maag- en darmklachten, zoals darmkrampen, overgeven en diarree.
• Luchtwegklachten, zoals astma en niesbuien in combinatie met helder neusvocht.
• Algemene verschijnselen, zoals groeiachterstand en in zeldzame gevallen anafylactische shock.

Bovenstaande klachten zijn geen volledige opsomming. Daarnaast kunnen de genoemde klachten ook een heel andere oorzaak hebben dan koemelkallergie. De meeste baby’s, kinderen en volwassenen met koemelkallergie hebben twee of meer van de bovenstaande symptomen.

Een koemelkallergie kan heel soms leiden tot anafylaxie, oftewel een ernstige allergische reactie die optreedt binnen enkele minuten tot enkele uren na inname van melkeiwit. Neem in dit geval meteen contact op met de spoedeisende hulp.

*Borstvoeding is de beste voeding voor je kleintje.

[1] Pensabene, L.; Salvatore, S.; D’Auria, E.; Parisi, F.; Concolino, D.; Borrelli, O. Cow’s Milk